Izraeli po përdor teknologjinë cloud të Microsoft-it për të kryer mbikëqyrje masive ndaj palestinezëve, sipas një hetimi të publikuar nga The Guardian, në bashkëpunim me revistën +972 Magazine dhe median izraelite Local Call, përcjell Periskopi.
Sipas raportit, në fund të vitit 2021, CEO i Microsoft-it, Satya Nadella, u takua me komandantin e “Njësisë 8200” – një njësi elitare e inteligjencës kibernetike brenda ushtrisë izraelite – në selinë e kompanisë pranë Seattle-it. Në këtë takim, komandanti Yossi Sariel kërkoi mbështetje për të transferuar një sasi të madhe të dhënash sekrete të inteligjencës në platformën cloud të Microsoft, Azure.
Pas kësaj marrëveshjeje, Njësia 8200 nisi ndërtimin e një sistemi shumë ndërhyrës për mbikëqyrje masive, i cili filloi funksionimin në vitin 2022. Ky sistem i ri regjistron dhe ruan miliona biseda telefonike çdo ditë nga Gaza dhe Bregu Perëndimor. Me kapacitetin praktikisht të pakufizuar të Azure, sistemi lejon regjistrimin e një sasie të madhe komunikimesh për periudha të gjata kohe.
Tre burime brenda Njësisë 8200 konfirmuan se të dhënat e ruajtura në këtë sistem janë përdorur për të planifikuar sulme ajrore dhe operacione të tjera ushtarake në territoret palestineze.
Për shkak të mungesës së kapacitetit të serverëve ushtarakë, Njësia 8200 iu drejtua Microsoft për të krijuar një hapësirë të personalizuar dhe të izoluar brenda Azure, ku inxhinierët e Microsoft punuan së bashku me njësinë izraelite për ndërtimin e infrastrukturës.
Dokumentet tregojnë se shumica e të dhënave ndodhen tani në qendrat e të dhënave të Microsoft në Holandë dhe Irlandë.
“Një milion thirrje në orë”
Sipas burimeve, një slogan i brendshëm brenda Njësisë 8200 ishte: “Një milion thirrje në orë”. Sistemi u përdor fillimisht në Bregun Perëndimor dhe më pas u shtri edhe në Gaza. Ai është përdorur jo vetëm për të ndjekur objektiva të dyshuar, por edhe për të mbikëqyrur në masë popullsinë civile palestineze, për qëllime që përfshijnë shantazhin, arrestimet dhe justifikimin e vrasjeve.
Një ish-oficer i njësisë deklaroi: “Kur dikush duhet të arrestohet dhe nuk ka prova të mjaftueshme, ata gjejnë justifikimin në cloud.”
Microsoft ka deklaruar se CEO Nadella nuk ishte në dijeni të përmbajtjes së të dhënave që Njësia 8200 planifikonte të ruante në Azure. Kompania pretendon se bashkëpunimi ishte i kufizuar në forcimin e sigurisë kibernetike.
Reagime dhe tensione të brendshme në Microsoft
Përfshirja e Microsoft në këtë program ka shkaktuar shqetësim në radhët e punonjësve dhe investitorëve të kompanisë. Në maj, një punonjës ndërpreu një fjalim të Nadella-s dhe bërtiti:
“Pse nuk tregoni si mbështetet Izraeli në Azure për krime lufte?”
Pas këtyre zbulimeve, Microsoft nisi një audit të jashtëm, i cili – sipas kompanisë – “nuk gjeti prova që Azure apo produktet e inteligjencës artificiale të ishin përdorur për të synuar apo dëmtuar individë.”
Megjithatë, burime nga Njësia 8200 kundërshtojnë këtë pretendim, duke thënë se të dhënat nga sistemi cloud janë përdorur për të identifikuar objektiva dhe për të planifikuar sulme, sidomos gjatë fushatës ushtarake në Gaza pas sulmeve të 7 tetorit 2023, ku sipas burimeve, kanë humbur jetën mbi 60,000 persona, përfshirë 18,000 fëmijë.
Dokumentet e siguruara nga hetimi tregojnë se deri në korrik 2025, janë transferuar rreth 11,500 terabajt të dhëna ushtarake në serverët e Microsoft, ekuivalente me afro 200 milionë orë audio të ruajtura. Pjesa më e madhe e këtyre të dhënave mendohet të jenë biseda të regjistruara të palestinezëve.
Sariel, i cili dha dorëheqjen në vitin 2024 pas dështimit për të parandaluar sulmin e 7 tetorit, kishte promovuar përdorimin e inteligjencës artificiale dhe ruajtjen në cloud si zgjidhje për mbikëqyrje të avancuar. Ai ishte përpjekur prej kohësh të nxisë partneritetin me Microsoft, duke e parë si strategjik për objektivat e njësisë.
Pavarësisht dështimit për të parandaluar sulmin e Hamasit më 7 tetor 2023, sistemi i mbikëqyrjes në cloud vazhdon të përdoret intensivisht nga ushtria izraelite dhe Njësia 8200. Burimet sugjerojnë se interesi për të rritur përdorimin e tij është në rritje, sidomos në kontekstin e një kontrolli afatgjatë të Gazës nga Izraeli.
