Live

Çfarë ndodh kur një president amerikan vdes gjatë mandatit?

11:43 / 02 Shtator 2025

Nga Kosova Live

Ka ndodhur vetëm tetë herë në historinë 248-vjeçare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës kur presidenti vdes ndërsa është në detyrë.

Katër nga këto vdekje ishin natyrale ndërkaq katër të tjera me atentat.

Presidenti më i fundit që vdiq në detyrë ishte John F. Kennedy, i cili u vra në nëntor të vitit 1963 ndërsa udhëtonte në një autokolonë në Teksas.

Vdekja e Kennedy-t lejoi që një Amendament Kushtetues i rëndësishëm të miratohej në vitin 1967, duke e bërë më të lehtë për t’u kuptuar rreth asaj që vjen pas vdekjes së presidentit, transmeton Klankosova.tv.

Amendamenti i 25-të thotë: “Zëvendëspresidenti bëhet president nëse presidenti shkarkohet nga detyra, vdes ose jep dorëheqjen”.

Por procesi i njoftimit të publikut, caktimi i rregullimeve të funeralit dhe trajtimi i pasojave është një ndërmarrje masive.

Çfarë ndodh nëse presidenti vdes?

In the aftermath of the assasination of US President John F. Kennedy, American politician and Vice-President Lyndon Baines Johnson (1908 - 1973) takes the oath of office to become the 36th President of the United States as he is sworn in by US Federal Judge Sarah T. Hughes (1896 - 1985) (left) on the presidential aircraft, Air Force One, Dallas, Texas, November 22, 1963. Kennedy's widow, Jacqueline Lee Bouvier Kennedy (later Onassis) stands beside him at right. (Photo by Universal History Archive/Getty Images)

Nëse presidenti vdes, personi i parë që do të njoftohet do të jetë zëvendëspresidenti – i radhës për ta pasuar atë.

Në vitin 1963, ky proces u zhvillua për herë të parë në sytë e publikut pas vrasjes së Kennedy-t, kur Lyndon B. Johnson bëri betimin si president në Air Force One.

Pas kësaj, do të zhvillohen disa gjëra. Publiku do të njoftohet dhe flamujt do të ulen në gjysmë shtizë për të paktën 30 ditë.

Nëse presidenti nuk vdes në Uashington, arkivoli do të transportohet përsëri në kryeqytetin e vendit.

Kur ish-presidenti Jimmy Carter vdiq në janar, arkivoli i tij u çua në Uashington pasi u vendos në ceremoninë shtetërore dhe u soll në një procesion të tërhequr nga kuaj në një kishë për funeralin.

Arkivoli i presidentit, i mbështjellë me një flamur amerikan, ka të ngjarë të vendoset në Rotondën e Kapitolit, ku publiku mund të shprehë respektin e tij, jo shumë ndryshe nga vendosja në ceremoninë shtetërore e Mbretëreshës Elizabeth.

Edhe pse presidenti është një punonjës qeveritar, funerali i tij do të planifikohet nga familja e tyre.

Por funeralet për udhëheqësit amerikanë ndryshojnë si në kohë ashtu edhe në madhështi dhe rrethana. Disa zgjasin tre ditë, të tjerë deri në shtatë.

Vetë shërbimi funeral është një ngjarje e madhe dhe do të transmetohet ndërkombëtarisht, ndërsa udhëheqësit botërorë mblidhen për të shprehur respektin e tyre.

Presidentët mund të varrosen ku të dëshirojnë, megjithëse disa zgjedhin Varrezat e Arlingtonit, ku janë varrosur 400 mijë ish-ushtarakë dhe politikanë.

Cila është linja e trashëgimisë?

The U.S. Capitol building and American flag flying at half mast. Photographer: Shawn Thew/Bloomberg

Nëse presidenti vdes, i radhës është zëvendëspresidenti. Zëvendëspresidenti do të emërojë më pas një zëvendëspresident të ri, i cili duhet të konfirmohet me shumicë votash në të dyja dhomat e Kongresit.

Nëse ata nuk janë në gjendje të shërbejnë për ndonjë arsye, roli i kalon Kryetarit të Dhomës së Përfaqësuesve.

Prej andej, radha është si më poshtë: Presidenti i Senatit, Sekretari i Shtetit, Sekretari i Thesarit, Sekretari i Mbrojtjes, Prokurori i Përgjithshëm, Sekretari i Brendshëm, Sekretari i Bujqësisë, Sekretari i Tregtisë, Sekretari i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, Sekretari i Strehimit dhe Zhvillimit Urban, Sekretari i Transportit, Sekretari i Energjisë, Sekretari i Arsimit, Sekretari i Çështjeve të Veteranëve dhe më pas Sekretari i Sigurisë Kombëtare.

Cilët presidentë kanë vdekur në detyrë?

The family of former US President Jimmy Carter pay their respects during a ceremony in the Rotunda of the US Capitol, where he will lie in state, in Washington, DC, on January 7, 2025. Carter, the 39th President of the United States, died at the age of 100 on December 29, 2024 at his home in Plains, Georgia. (Photo by Kent NISHIMURA / POOL / AFP) (Photo by KENT NISHIMURA/POOL/AFP via Getty Images)

Presidenti i parë që vdiq në detyrë ishte William Henry Harrison, i cili vdiq më 4 prill 1841.

Në vitin 1950, presidenti Zachary Taylor vdiq pasi hëngri një sasi të madhe ushqimi gjatë festimeve të 4 korrikut.

Presidenti Abraham Lincoln është i njohur për vdekjen e tij. Ai u vra nga John Wilkes Booth ndërsa po shikonte një shfaqje më 14 prill 1865.

Presidenti James A Garfield u vra në vitin 1881 nga Charles J Guiteau. Ai mbijetoi për disa javë, por në fund ndërroi jetë nga plagët e marra.

Në vitin 1901, presidenti William McKinley u qëllua dhe u vra nga Leon Czolgosz ndërsa u takua me publikun në Buffalo, New York. Ai vdiq tetë ditë më pas nga gangrena.

Presidenti Warren G Harding, ndërsa ishte në detyrë në vitin 1923, vdiq pas një ataku të papritur në zemër në Kaliforni.

Franklin D Roosevelt vdiq gjithashtu nga shkaqe natyrore, një hemorragji cerebrale më 12 prill të vitit 1945.

Ndërkaq John F. Kennedy u vra nga Lee Harvey Oswald ndërsa vizitonte Dallasin e Teksasit, në një autokolonë më 22 nëntor të vitit 1963.

Shpërndaje në

U Kopjua