The Guardian
Friedrich Merz mund të rindërtojë marrëdhëniet evropiane dhe të jetë një forcë shtytëse për shpenzimet e mbrojtjes, por përballet me përmbysjen e sigurive të pasluftës nga Trump.
Gjermania është parë prej kohësh si “kombi i domosdoshëm” i BE-së – fuqia më e madhe, më e pasur dhe më e rëndësishme. Por, në vitet e fundit Berlini është gjerësisht është konsideruar si dikush që ka munguar në aksion brenda BE’së, i penguar nga grindjet e brendshme në një qeveri koalicioni që ka shkaktuar përplasje dhe vonesa në vendime.
Olaf Scholz ka një marrëdhënie të lezetshme me Emmanuel Macron, duke ngadalësuar motorin legjendar franko-gjerman që fuqizon BE-në. Marrëdhëniet polake-gjermane kanë qenë gjithashtu të vështira, të tensionuara nga mosmarrëveshjet mbi mbrojtjen ajrore evropiane dhe ankesat historike.
Friedrich Merz, që është në rrugën e duhur për t’u bërë kancelari i ardhshëm i Gjermanisë, ka premtuar të rivendosë udhëheqjen gjermane në Evropë.
“Unë mendoj se Merz dhe ekipi i tij e kuptojnë urgjencën e situatës globale dhe se ne kemi nevojë për një qeveri funksionale gjermane së shpejti,” tha Jana Puglierin, udhëheqëse e Këshillit Evropian për Marrëdhënie me Jashtë me seli në Berlin.
“Situata është aq urgjente sa duhet së pari të biem dakord për disa parime themelore për të qenë në gjendje të flasim me një zë në Bruksel… sigurisht, për BE-në, sa më herët aq më mirë”, thotë ajo.
Pjesa tjetër e Evropës po kërkon nga ekonomia më e madhe e kontinentit për të dërguar më shumë ndihmë ushtarake në Ukrainë. Merz, i cili më parë e ka paralajmëruar Scholz-in kundër “një politike ledhatimi” ndaj Rusisë, ka premtuar se do t’i dërgojë Kievit raketa me rreze të gjatë Taurus, e mohuar prej kohësh. Ai gjithashtu ka të ngjarë të përballet me kërkesat për të dërguar trupa gjermane në Ukrainë si pjesë e një force parandaluese ose paqeruajtëse, një diskutim që Scholz e përshkroi si “plotësisht të parakohshëm”.
Puglierin tha se kishte konsensus midis partive kryesore se “ne nuk mund ta hedhim Ukrainën nën autobus”, por parashikoi “negociatat e vështira të koalicionit” mbi financimin e ndihmës “dhe kjo, natyrisht, mund të paralizojë mbështetjen për Ukrainën”.
Qeveria e Merz së shpejti do të përballet me thirrjet për të rritur shpenzimet e mbrojtjes së Gjermanisë në të paktën 3% të PBB-së në një samit të NATO-s në qershor. Kërkesa të tilla do të intensifikojnë presionin për të reformuar frenimin e borxhit të Gjermanisë, i cili kufizon huamarrjen vjetore të qeverisë në 0.35% të PBB-së. Shumë vende të BE-së duan gjithashtu që Berlini të ndryshojë kundërshtimin e tij ndaj huamarrjes pan-evropiane për mbrojtjen – të ashtuquajturat eurobono. Pavarësisht qëndrimit të tij ekonomik konservator fiskal, Merz ka sinjalizuar hapje ndaj të dy opsioneve, por asnjëra nuk është një përfundim i paramenduar.
Janis Emmanouilidis, zëvendës shefi ekzekutiv në Qendrën e Politikave Evropiane, tha se Merz ka qenë jashtëzakonisht i kujdesshëm për të mos thënë asgjë “që mund t’i kushtojë atij në partinë e tij”, ku shumë nuk duan reformën e frenimit të borxhit apo eurobondet. Është “e vështirë të gjykosh hapësirën e Merzit për manovrim” në frenimin e borxhit, tha ai.
Udhëheqësi i qendrës së djathtë pritet të heqë idetë radikale nga gjurmët e fushatës, të tilla si kontrollet e përhershme në kufirin gjerman, si pjesë e një plani prej pesë pikash që përfshinte largimin e të gjithë azilkërkuesve.
Kontrollet e rrepta do të dëmtonin marrëdhëniet me fqinjët e Gjermanisë. Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk, vitin e kaluar dënoi kontrollet e prezantuara nga qeveria e Scholz si “të papranueshme”. Emmanouilidis pret që Merz të gëzojë marrëdhënie më të mira me Tusk dhe Macron, megjithëse tha se do të ishte e vështirë që marrëdhëniet “të mos përmirësohen”.
Stili i drejtimit të Merz-it “tregon se ai do të përpiqet të luajë një rol më të fortë” në kontrast me “mungesën e guximit” të Scholz-it, tha Emmanouilidis, megjithëse “djalli do të jetë në detaje”.
Por lideri më testues për Merz-in do të jetë Donald Trump, i cili brenda një muaji ka përmbysur siguritë e politikës së jashtme gjermane të pasluftës – një realitet i akullt për partinë e Bashkimit Kristian Demokrat të Merz-it, një aleate tradicionale e partisë republikane të SHBA-së.
Që kur zëvendëspresidenti i SHBA, JD Vance, takoi liderin e ekstremit të djathtë Alice Weidel dhe sulmoi demokracitë evropiane, Merz, një transatlanticist i përjetshëm, tingëllon më pak optimist për arritjen e marrëveshjeve me Trump, tha Puglierin.
“Gjermania është shumë e ndjeshme ndaj sulmeve ndaj BE-së… Unë mendoj se kjo mund të çojë në më shumë hapje për të ndihmuar që BE të funksionojë.”
