Kanë kaluar më shumë se një çerekshekulli që nga përfundimi i konfliktit në Kosovë dhe gjatë kësaj kohe, ushtria britanike ka luajtur një rol jetik në operacionet paqeruajtëse të NATO-s.
Një gazetar i BBC-së udhëtoi për në Kosovë për parë se çfarë përfshin puna e tyre këtu.
Pasi kryeministri britanik Sir Keir Starmer tha se ishte “gati dhe i gatshëm” për të vendosur trupat e Mbretërisë së Bashkuar në terren në Ukrainë si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme paqeje në të ardhmen, përvojat e forcave të armatosura në Kosovë mund të rezultojnë të vlefshme, shkruan BBC.
“Qëndrova në kampin Novo Selo së bashku me ushtarët nga regjimenti Royal Lancers të cilët po shkojnë drejt fundit të turneut të tyre gjashtëmujor të detyrës atje”, shkruan Simon Ward i BBC-së.
Sfondi politik në rajonin e Ballkanit është kompleks.
Në vitin 1999 NATO kreu bombardime ajrore ndaj objektivave në Serbinë fqinje si pjesë e përpjekjeve për t’i dhënë fund konfliktit me Kosovën.
Pas një marrëveshjeje të paqes, forcat serbe u tërhoqën nga Kosova.
Operacionet paqeruajtëse kanë vazhduar që atëherë, por dhuna është ndezur gjatë viteve dhe tensionet ende ekzistojnë pasi Serbia nuk e njeh pavarësisë së Kosovës të shpallur më 2008.
Cpl James Lowe po shërben me Royal Lancers në Kosovë.
31-vjeçari, nga Blidworth në Nottinghamshire, është pilot i dronëve dhe përdor teknologjinë për zbulim në fshatrat e Kosovës, jo shumë larg nga Serbia.
Trupat britanike njoftojnë autoritetet serbe kur iu duhet të ngritin dronët dhe anasjelltas, për të shmangur çdo keqkuptim.
Cpl Lowe tha: “Çdo mundësi që kemi stërvitemi për një aftësi të re, qofshin ato drone apo armë, duke punuar së bashku me vendet tona partnere në aleancë, kjo thjesht do të na bëjë një ushtri më të fuqishme”.
Shumica e popullsisë janë shqiptarë të Kosovës dhe ata janë të prirur të mbështesin pavarësinë dhe praninë e ushtrisë britanike.
“Njerëzit në shtëpi [Mbretëri të Bashkuar] nuk e shohin gjithmonë efektin e politikës ushtarake britanike jashtë shtetit”, tha Cpl Lowe. “Ne jemi ende shumë të vlerësuar për këtë”.
“Ne kemi shkuar nëpër vende dhe atyre u pëlqen të shohin ushtarë britanikë dhe amerikanë. Ju keni parë rrugët që mbajnë emrin e Tony Blair”.
“Ky vend [Kosova] është një nga ato vende në botë ku mund të vini dhe të shihni se kemi bërë diçka të mirë dhe kjo ka një ndikim të qëndrueshëm për njerëzit këtu”.
Jashtë punës së tij në ushtri, Cpl Lowe është një tifoz i madh i ekipit të hokejit mbi akull Nottingham Panthers.
“Mu desh të shkoja në një nga lojërat kur u ktheva, menjëherë pas Krishtlindjeve dhe kam qenë në gjendje të vazhdoj atë online”, tha ai.
Pasionet e tij të tjera përfshijnë lojëra luftarake në tryezë me personazhe nga kompania me bazë në Nottingham Warhammer.
“Ju mund të flisni me njerëz nga e gjithë bota”, tha ai.
“Është vërtet interesante…sepse ne jemi kudo tani, kështu që është mirë të ndajmë pjesët interesante dhe të kesh miq nga e gjithë bota që duan të vijnë dhe t’ju vizitojnë.”
Kosova është një vend ku tensionet mund të rriten dhe gjithmonë ka potencial që të ndodhin incidente.
Kjo do të thotë se sa herë që ushtarët largohen nga kampi largohen me armë të mbushura si masë paraprake.
Një nga detyrat kryesore të ndërmarra nga njësia britanike është sigurimi i publikut në rrugët e kryeqytetit të Prishtinës dhe vendeve dhe qyteteve të tjera përreth Kosovës.
L/Cpl Abbie Bradbury, nga Mansfield në Nottinghamshire, tha: “Ne dalim dhe flasim me njerëzit, shohim se si po ecin, si ndihen, nëse ka ndonjë këshillë që ne t’i ndihmojmë ata çdo ditë”.
Të jesh në operacione në Kosovë është shumë ndryshe nga stërvitja në Mbretëri të Bashkuar, tha 21-vjeçarja.
“Mendoj se diçka aq e pazakontë sa dalja me një armë të gjallë në rrugë është diçka që duhet të mësosh ta pranosh, por sapo e bën disa herë, bëhet si natyrë e dytë”.
L/Cpl Bradbury po inkurajon më shumë gra që të marrin në konsideratë një rol me ushtrinë.
Ajo tha: “Është e mrekullueshme, veçanërisht brenda korpusit të blinduar dhe këmbësorisë, duke parë gjithnjë e më shumë gra që hyjnë dhe qëndrojnë gjithashtu, është vërtet një lajm pozitiv”.
L/Cpl Bradbury thotë se ajo gjithmonë donte t’i bashkohej ushtrisë.
“U regjistrova në moshën 15 dhe 9 muajsh [si një ushtare juniore] – kjo është gjithçka që kam dashur të bëj”, tha ajo.
Ndërsa ushtarët britanikë kryejnë shumë detyra të ndryshme në mbarë Kosovën, ata përbëjnë më pak se 1% të numrit të përgjithshëm të personelit të NATO-s dhe aleatëve në vend.
Aktualisht janë 44 ushtarë britanikë nga një total i Forcave të Kosovës (KFOR) prej 4,686.
Oficeri që komandonte njësinë britanike të detyrave, Maj Charlie Mackaness tha: “Ne jemi këtu për të ofruar një mjedis të sigurt dhe si rezultat ndërveprimet kanë qenë vërtet pozitive me popullsinë vendase”.
Major Mackaness pajtohet se përvoja e fituar nga forcat britanike në Kosovë mund të jetë e rëndësishme për çdo operacion paqeruajtës të ardhshëm në Ukrainë nëse arrihet një marrëveshje e tillë.
“Po, unë mendoj se ne si regjiment kemi qenë të përfshirë në operacione të shumta paqeruajtëse gjatë dekadës së fundit, qoftë në Qipro apo në Kosovë, kështu që mendoj se sigurisht që na ka dhënë përvojë vërtet të rëndësishme të rolit paqeruajtës”.
