Pothuajse 60 milionë votues në Gjermani janë thirrur në kutitë e votimit të dielën për të zgjedhur një Bundestag të ri, me Kristian Demokratët konservatorë të Friedrich Merz (CDU/CSU) të gatshëm të dalin si blloku më i madh, përcjell Gazeta Online Reporteri.net.
Rigjallërimi i ekonomisë më të madhe të Evropës dhe shtrëngimi i kontrolleve të imigracionit kanë qenë dy çështjet kryesore në qendër të vëmendjes përpara votimit, i cili duhej të mbahej në fund të këtij viti, por u ngrit pasi koalicioni trepalësh i udhëhequr nga kancelari Olaf Scholz u shpërbë nëntorin e kaluar.
Por sistemi i votimit të Gjermanisë është jashtëzakonisht i ndërlikuar, duke e bërë të vështirë për shumë njerëz që të kuptojnë rezultatet.
Këtë vit, një ligj zgjedhor i reformuar rishtazi i krijuar për të tkurrur një Bundestag të fryrë do të hyjë gjithashtu për herë të parë, duke sjellë ndryshime delikate, por potencialisht vendimtare në mënyrën se si shpërndahen vendet në parlament.
Si funksionon votimi?
Zgjedhjet për Bundestagun, parlamentin federal të Gjermanisë, zhvillohen çdo katër vjet.
Personat mbi 18 vjeç kanë të drejtë të votojnë dhe kutitë e votimit hapen ndërmjet orës 08:00 dhe 18:00 me orën lokale, me shumë votues që zgjedhin ta hedhin votën e tyre me postë përpara ditës së zgjedhjeve.
Votuesit nuk e zgjedhin drejtpërdrejt kancelarin e tyre, por rezultati i votimit përfundimisht përcakton se kush qeveris dhe kush e merr rolin. Partitë paraqesin gjithashtu kandidatë për kancelar përpara zgjedhjeve.
Në çdo fletë votimi ka dy vota.
Votimi i parë, ose ‘Erssttimme’, është për një kandidat që kandidon në zonën zgjedhore, ka 299 të tilla në të gjithë Gjermaninë. Kandidati që merr më shumë vota në një zonë të caktuar fiton një nga 630 vendet në parlament.
Votimi i dytë, ose ‘Zweitstimme’, është për një parti politike që kandidon në shtetin federal të votuesit dhe përcakton. Ky votim konsiderohet më i rëndësishmi, pasi përcakton se si do të ndahen vendet e Bundestagut ndërmjet partive, bazuar në përfaqësimin proporcional.
Si formohet një qeveri?
Pasi të ndahen vendet, grupet partiake hyjnë në negociata për të formuar një koalicion të shumicës. Ky proces mund të zgjasë javë, nëse jo muaj.
Konfigurimet e koalicionit shpesh emërtohen sipas ngjyrave të partisë.
Këtë herë, i ashtuquajturi koalicion i madh midis CDU/CSU të qendrës së djathtë dhe SPD-së së qendrës së majtë është konsideruar si një mundësi, ashtu si edhe ‘koalicioni i Kenias’ (CDU, SPD, të Gjelbrit) dhe ‘koalicioni i Gjermanisë’ (CDU, SPD, FDP).
Si zgjidhet kancelari?
Presidenti gjerman, aktualisht Frank-Walter Steinmeier, propozon një kandidat për kancelar, zakonisht në marrëveshje me partitë e koalicionit.
Por është Bundestagu ai që vendos përfundimisht se kush do të drejtojë qeverinë federale, pasi kandidati për kancelar duhet të sigurojë votat e shumicës absolute të anëtarëve të Bundestagut përpara se të hyjë në detyrë.
Nëse kandidati nuk arrin të sigurojë shumicën në raundin e parë, zhvillohet raundi i dytë. Nëse kjo dështon, Bundestagu ka 14 ditë për të zgjedhur një kandidat tjetër për të qenë kancelar.
/Euronews/
