Ndërsa shkrihen akullnajat, shpesh formohen liqene në bazat e tyre. Një kombinim i grumbullimit të ujit dhe paqëndrueshmërisë gjeologjike mund të çojë në përmbytje të shpërthimit të liqeneve akullnajore (GLOF). Një studim global mbi fenomenin vlerëson se rreth 700,000 njerëz në Zvicër mund të ekspozohen potencialisht ndaj rreziqeve që lidhen me këto përmbytje.
Këto përmbytje mund të jenë shumë shkatërruese dhe mund të vijnë me pak paralajmërim paraprak, duke shkaktuar dëme të konsiderueshme në pronë, infrastrukturë dhe tokë bujqësore, duke rezultuar në humbje të mëdha jetësh, thanë autorët. Gjatë 70 vjetëve të fundit, disa mijëra njerëz janë vrarë nga përmbytje të tilla, shkruajnë mediat zvicerane.
Që nga viti 1990, numri, sipërfaqja dhe vëllimi i liqeneve akullnajore globalisht është rritur me rreth 50%. Përveç kësaj, rritja e popullsisë, intensifikimi i bujqësisë dhe zgjerimi i infrastrukturës dhe energjisë hidroelektrike ka rritur potencialin për dëmtime dhe humbje jetësh, thuhet në raport.
Rajonet më të rrezikuara globalisht janë Himalajet dhe Andet. India, Pakistani, Peruja dhe Kina përbëjnë më shumë se gjysmën e popullsisë në rrezik. Në total, 90 milionë njerëz në 30 vende jetojnë në 1089 pellgje që përmbajnë liqene akullnajore. 15 milionë (16.6%) jetojnë brenda 50 km nga një liqen akullnajor dhe 1 km nga gjurmët e mundshme të rrjedhjes së përmbytjeve të liqeneve akullnajore.
Nga 30 kombet e mbuluara nga studimi, kombet më të cenueshme përfshijnë Afganistanin, Pakistanin, Nepalin, Taxhikistanin, Kirgistanin, Bolivinë, Perunë, Kolumbinë, Indinë, Uzbekistanin, Mongolinë, Rusinë dhe Kinën. Zvicra ka cenueshmërinë e dytë më të ulët ndaj rreziqeve të përmbytjeve të liqeneve akullnajore pas Zelandës së Re.
Cenueshmëria kombinohet me ekspozimin ndaj rrezikut dhe kushtet e liqenit.
Rajonet e ekspozuara ndaj rrezikut më të lartë janë në jug të Alpeve, të paraqitura me të kuqe në imazhin e mësipërm. Rreziku zvogëlohet kur hijezimi bëhet më i lehtë, ku bluja e lehtë është më e ulëta. Kantonet e ekspozuara ndaj rrezikut të liqeneve akullnajore përfshijnë Valais, pjesë të Vaud, pjesë të Gjenevës, Ticino, pjesë të Bernës, kantonet në Zvicrën qendrore, Graubunden dhe Cyrih.
Shpërndaje në
SONDAZH
Loading ...
